I. SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNH NGHỊ QUYẾT

Căn cứ Kết luận số 137-KL/TW ngày 28 tháng 03 năm 2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, có nêu: “2. Kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện hiện nay kể từ ngày 01/7/2025 sau khi Hiến pháp năm 2013 (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (sửa đổi) có hiệu lực thi hành. …”.

Căn cứ khoản 5 Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12 tháng 4 năm 2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, có nêu: “5. Cơ bản thống nhất với các nội dung đề xuất của Bộ Chính trị và Đề án về phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; …

… - Về tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp: (1) Đồng ý chủ trương tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp: Cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương), cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh, thành phố); kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện từ ngày 01/7/2025 sau khi Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (sửa đổi) có hiệu lực thi hành.”.

Theo Đề án ban hành kèm theo Quyết định số 759/QĐ-TTg ngày 14 tháng 4 năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp:

- Tại khoản 1 Mục V Phần thứ hai, quy định: “V. TỔ CHỨC CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG 02 CẤP

1. Phương án tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp như sau: (1) Cấp tỉnh gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; (2) Cấp xã gồm xã, phường, (trong đất liền) và đặc khu (ở hải đảo). Theo đó, bỏ ĐVHC cấp huyện và thị trấn.”.

- Tại khoản 1.2 Mục II Phần thứ ba, quy định: “ II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

… 1.2. Đề nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội

... b) Chỉ đạo khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Quốc hội …. ban hành các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã hoàn thành 30/6/2025.”.

Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính tại điểm b khoản 2.1 Công văn số 4205/BTC-NSNN ngày 02 tháng 4 năm 2025 về việc hướng dẫn nguyên tắc xử lý tài chính, NSNN khi tổ chức lại ĐVHC các cấp và xây dựng mô hình tổ chức CQĐP 02 cấp: “2. Dự toán thu, chi ngân sách nhà nước năm 2025

2.1. Dự toán thu, chi ngân sách địa phương năm 2025:

… b) Sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy:

Sở Tài chính tham mưu trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn, chi ngân sách địa phương năm 2025, bao gồm nguồn thu và nhiệm vụ chi giữa ngân sách cấp tỉnh và ngân sách cấp xã, theo hướng:

(1) Việc phân chia nguồn thu giữa ngân sách cấp tỉnh và ngân sách cấp xã sau sắp xếp nên giữ ổn định, đảm bảo nguồn thu như các xã trước sắp xếp. Nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách cấp huyện trước sắp xếp chuyển về ngân sách cấp tỉnh để thực hiện; trường hợp ngân sách cấp xã sau sắp xếp có khả năng thực hiện những nhiệm vụ của ngân sách cấp huyện trước sắp xếp, căn cứ tình hình thực tế, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định cho phù hợp.

(2) Các chế độ, chính sách của địa phương ban hành theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và pháp luật liên quan tiếp tục ổn định về đối tượng, mức chi và địa bàn như trước khi sắp xếp tổ chức bộ máy.

(3) Căn cứ dự toán ngân sách năm 2025 sau sắp xếp được cấp có thẩm quyền quyết định, giao, các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp thực hiện phân bổ, quản lý và quyết toán kinh phí theo quy định, bao gồm cả các công việc dở dang đã thống nhất bàn giao.”.

Do đó, sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền 2 cấp (chỉ còn cấp tỉnh và cấp xã), nhằm đảm bảo dự toán thu, chi ngân sách năm 2025 của tỉnh phù hợp với bộ máy chính quyền 2 cấp và theo hướng dẫn của Bộ Tài chính tại Công văn 4205/BTC-NSNN, cần thiết phải ban hành Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia giữa các cấp ngân sách thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu năm 2025 (thay thế Nghị quyết số 08/2021/NQ-HĐND ngày 10 tháng 12 năm 2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh).

II. BỐ CỤC VÀ NỘI DỤNG CƠ BẢN CỦA DỰ THẢO NGHỊ QUYẾT

1. Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng

a) Phạm vi điều chỉnh

Nghị quyết này quy định về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia giữa các cấp ngân sách thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu năm 2025.

b) Đối tượng áp dụng

- Các Sở, Ban, Ngành, Đoàn thể và các đơn vị sự nghiệp cấp tỉnh;

- Ủy ban nhân dân các xã, phường, đặc khu;

- Cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến lập, phân bổ, chấp hành dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước.

2. Bố cục của dự thảo Nghị quyết

Nghị quyết dự kiến được xây dựng bố cục thành 05 Điều, bao gồm:

Điều 1. Phạm vi điều chỉnh

Điều 2. Đối tượng áp dụng

Điều 3. Phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các cấp ngân sách

Điều 4. Tổ chức thực hiện

Điều 5. Điều khoản thi hành

3. Nội dung cơ bản:

Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia giữa các cấp ngân sách thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu năm 2025, được xây dựng trên cơ sở:

- Giữ nguyên các nguồn thu và tỷ lệ phần trăm phân chia các nguồn thu cho ngân sách cấp cơ sở như đang thực hiện đối với cấp xã tại Nghị quyết số 08/2021/NQ-HĐND ngày 10 tháng 12 năm 2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh.

+ Cấp xã đang được phân cấp hưởng 100% các nguồn thu nhỏ, ổn định như: Thuế sử đất nông nghiệp; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; lệ phí trước bạ nhà đất, phí, lệ phí do xã quản lý và trực tiếp thu; Lệ phí môn bài thu từ cá nhân, hộ kinh doanh; thu từ quỹ đất công ích và hoa lợi công sản; Thu khác ngân sách.

+ Đối với các khoản thu phân chia: Thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt từ cá nhân hộ kinh doanh thì cấp xã thuộc địa bàn thành phố Vũng Tàu được hưởng 41% số thu NSĐP được hưởng; cấp xã thuộc địa bàn còn lại (không bao gồm huyện Côn Đảo) được hưởng 50% số thu NSĐP được hưởng.

+ Đối với huyện Côn Đảo: hiện đang phân cấp để lại tối đa nguồn thu NSĐP được hưởng trên địa bàn huyện Côn Đảo cho ngân sách huyện Côn Đảo được hưởng. Trong trường hợp bỏ cấp huyện và trở thành cấp cở sở thì đề xuất giữ nguyên phân cấp này.

- Đối với nguồn thu hiện tại đang phân cấp cho cấp huyện được hưởng: Sau khi điều chỉnh đề xuất chuyển về ngân sách cấp tỉnh. Căn cứ định mức, chế độ, tiêu chuẩn quy định hiện hành, ngân sách tỉnh sẽ có cơ chế phân bổ nguồn thu này cho cấp cơ sở thông qua hình thức bổ sung (cân đối hoặc mục tiêu).

- Giữ nguyên các nhiệm vụ chi của ngân sách cấp xã như hiện nay, đồng thời bổ sung một số nhiệm vụ chi từ ngân sách cấp huyện về cấp xã theo phân cấp của ngành theo quy định (nếu có)./.